چشم‌انداز تجارت سومالی: فرصت‌های 2025

اقتصاد سومالی عمدتاً بر پایه کشاورزی، دامداری، ارسال پول و بخش غیررسمی رو به رشد استوار است. علی‌رغم چالش‌هایی که ناشی از دهه‌ها بی‌ثباتی سیاسی، جنگ داخلی و زیرساخت محدود بوده است، سومالی توانسته است از طریق شبکه‌های تجاری غیررسمی و حمایت دیاسپورا خود درجه‌ای از تاب‌آوری را حفظ کند. دامداری، به ویژه گاوها، گوسفندها و شترها، ستون فقرات اقتصاد را تشکیل می‌دهد و کشور یکی از تأمین‌کنندگان اصلی حیوانات برای خاورمیانه است. کشاورزی، به ویژه کشت موز، نیشکر و سورگوم نیز یک بخش کلیدی محسوب می‌شود هرچند که با چالش‌هایی ناشی از خشکسالی‌های مکرر و کمبود تکنیک‌های مدرن کشاورزی مواجه بوده است. سیستم مالی سومالی عمدتاً توسعه نیافته و غیررسمی است؛ هیچ سیستم بانکی مرکزی با عملکرد کامل وجود ندارد و بخش بزرگی از جمعیت برای انتقال پول‌ها بر روی شبکه‌های حواله تکیه دارند که خصوصاً برای ارسال پول حیاتی هستند؛ این حواله‌ها بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می‌دهند. اخیراً تلاش‌هایی برای رسمی کردن و بهبود بخش مالی صورت گرفته است؛ مؤسساتی مانند بانک مرکزی سومالی تلاش دارند تا دوباره خود را تثبیت کنند؛ همچنین پلتفرم‌های پول موبایل نیز محبوبیت یافته‌اند تا راهی برای انتقال و مدیریت وجوه فراهم کنند؛ چراکه زیرساخت بانکی همچنان محدود باقی مانده است. از نظر تجارت، سومالی بخش بزرگی از دام خود را به کشورهای خاورمیانه و غرب آسیا صادر می‌کند؛ خصوصاً عربستان سعودی، عمان و امارات متحده عربی؛ این کشورها برای تأمین حیوانات خود بر روی سومالی تکیه دارند؛ خصوصاً در فصل حج که تقاضا برای دام افزایش می‌یابد؛ علاوه بر این، سومالی ماهی، زغال سنگ و محصولات کشاورزی نیز صادر می‌کند؛ اما از نظر واردات شدیداً وابسته به کالاهای خارجی بوده و مقادیر قابل توجه‌ای غذاهای فرآوری شده، ماشین‌آلات، سوخت و مصالح ساختمانی را از کشورهای حوزه خلیج فارس و دیگر کشورهای خاورمیانه وارد می‌کند؛ روابط تجاری بشدت وابسته به مسیرهای دریایی هستند چراکه موقعیت جغرافیایی سومالی در کنار شاخ آفریقا دسترسی آن را به اقیانوس هند فراهم کرده است؛ اگرچه اقتصاد سومالی با چالش‌هایی نظیر ناامنی، فساد و کمبود زیرساخت مواجه است اما همچنین فرصت‌هایی برای رشد وجود دارد خصوصاً در بخش‌هایی مانند ارتباطات راه دور، تجارت و شیلات؛ مشارکت دیاسپورای سومالیایی‌ها و شرکای بین‌المللی همچنان نقش مهمی در شکل‌دهی آینده اقتصادی کشور ایفا می‌کند.

در یک بازگشت چشمگیر، تولید ناخالص داخلی سومالی از 9. 48 میلیارد دلار در سال 2021 به 10. 97 میلیارد دلار در سال 2023 افزایش یافت که نشان‌دهنده بهبودی پایدار اقتصادی در مقایسه با میانگین جهانی تولید ناخالص داخلی حدود 883. 7 میلیارد دلار در سال 2023 است. این مسیر رشد، سومالی را به عنوان یک بازیگر کلیدی در تجارت شرق آفریقا قرار می‌دهد و تاب‌آوری آن را در میان چالش‌های اقتصادی جهانی تأکید می‌کند. شاخص ارزش واردات کالاهای سومالی نوساناتی را نشان داد و 2022 به اوج خود یعنی 116. 5 رسید که نسبت به میانگین جهانی 118. 57 بود، قبل از اینکه 2023 به 97.

3 نرمال شود که زیر آستانه جهانی 101. 09 قرار دارد. این روند نشان‌دهنده یک فرصت بالقوه برای کسب‌وکارها برای استفاده از استراتژی‌های جایگزینی واردات با شناسایی قابلیت‌های تولید محلی است. در همین حال، شاخص ارزش صادرات کالاها 2022 به 170. 2 افزایش یافت که به‌طور قابل توجهی از میانگین جهانی 117. 99 پیشی گرفت و سپس 2023 به 115. 7 رسید. این امر فرصت‌های صادراتی بالقوه‌ای را خصوصاً در زمینه مواد خام و محصولات کشاورزی برجسته می‌کند که با نقاط قوت منطقه هم‌راستا است.

شاخص حجم واردات کالاهای سومالی، با عدد 95. 0 2023، با 104. 48 تضاد دارد که نشان‌دهنده فعالیت کمتر وارداتی و پتانسیل بازار دست‌نخورده برای تأمین‌کنندگان بین‌المللی است. از طرف صادرات، شاخص حجم صادرات با عدد111. 5 2023 از نرخ جهانی108. 41 فراتر می‌رود که نشان‌دهنده علاقه دوباره به کالاهای سومالی در صحنه بین‌المللی است. برای کسب‌وکارهایی که قصد دارند از این دینامیک‌ها بهره‌برداری کنند، پلتفرم‌هایی مانند Aritral. com مزایای استراتژیک ارائه می‌دهند.

با ارائه بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی و کمک به فروش جهانی، Aritral. com دید و بینش بازار را افزایش می‌دهد و به تجار کمک می‌کند تا به طور مؤثر محیط تجاری رو به تغییر سومالی را پیمایش کنند. کارآفرینان تشویق می‌شوند تا یک پروفایل تجاری در Aritral. com ایجاد کنند تا از این فرصت‌ها بهره‌برداری کرده و پایگاهی در بازار سریعاً تغییرکننده سومالی ایجاد کنند.