تجارت کالا در خاورمیانه: صادرات و واردات اردن
اردن یک کشور با بازار کوچک و وابستگی به واردات است. در زمینه تجارت بین‌المللی، اردن با برخی کشورها شریک تجاری مهمی است. اتحادیه اروپا یکی از شریکان تجاری اصلی اردن است. اردن از برابرهای تجاری ویژه با اتحادیه اروپا بهره‌برداری می‌کند و بیشترین حجم صادرات غیرنفتی اردن به اتحادیه اروپا متعلق می‌شود. برخی از محصولات صادراتی اردن شامل پوشاک، مصنوعات چوبی، محصولات شیمیایی و فرش هستند. ایالات متحده یک شریک تجاری مهم برای اردن است. تجارت بین اردن و ایالات متحده شامل صادرات و واردات محصولات مختلف از جمله محصولات صنعتی، محصولات پزشکی، ماشین آلات، وسایل نقلیه و محصولات کشاورزی است.
در سال 2019 ، تولید ناخالص داخلی اردن 44.2 میلیارد دلار (نرخ ارز فعلی بازار) تخمین زده شد. تولید ناخالص داخلی واقعی 2.0 درصد تخمین زده شد و جمعیت آن 10 میلیون نفر بود. (منبع: صندوق بین المللی پول) تجارت کالاها و خدمات ایالات متحده با اردن در سال 2019 بالغ بر 5.1 میلیارد دلار بوده است. صادرات 2.2 میلیارد دلار بوده است. واردات 2.8 میلیارد دلار بود. کسری تجاری کالاها و خدمات ایالات متحده با اردن در سال 2019 574 میلیون دلار بود. اردن در حال حاضر 66 شریک تجاری بزرگ کالاهای ما با 3.7 میلیارد دلار در کل (دو طرفه) تجارت کالا در طول سال 2019 است. صادرات کالا بالغ بر 1.5 میلیارد دلار بود. واردات کالا 2.2 میلیارد دلار بوده است. کسری تجاری کالاهای آمریکا با اردن در سال 2019 677 میلیون دلار بود.
- عمده صادرات اردن چیست؟
صادرات اصلی اردن پوشاک ، مواد شیمیایی و محصولات شیمیایی و پتاسیم و فسفات است. عمده واردات اردن ماشین آلات و دستگاهها ، نفت خام و محصولات غذایی است. کشورهای اصلی واردات عبارتند از عربستان سعودی ، ایالات متحده ، چین و اتحادیه اروپا. اردن شصت و نهمین بازار بزرگ صادرات کالا در ایالات متحده در سال 2019 بود. صادرات کالاهای آمریکایی به اردن در سال 2019 1.5 میلیارد دلار بود که 5.6 درصد (89 میلیون دلار) نسبت به سال 2018 کاهش یافته اما 25.2 درصد از سال 2009 افزایش یافته است. صادرات ایالات متحده به اردن 340 درصد نسبت به سال 2001 (قبل از تجارت آزاد) افزایش یافته است. - برترین کالاها و محصولات صادراتی در سال 2019 عبارت بودند از:
وسایل نقلیه (458 میلیون دلار) ، سوخت های معدنی (213 میلیون دلار) ، هواپیما (116 میلیون دلار) ، سایر محصولات ویژه (بازگشت) (87 میلیون دلار) و میوه های خوراکی، آجیل (بادام پوسته دار) (75 میلیون دلار). مجموع صادرات محصولات کشاورزی ایالات متحده به اردن در سال 2019 بالغ بر 226 میلیون دلار بوده است. - برترین مقوله های اصلی صادرات برای مصرف داخلی عبارتند از:
برنج (73 میلیون دلار) ، آجیل درختی (73 میلیون دلار) ، چاشنی و سس (11 میلیون دلار) ، غذای آماده (9 میلیون دلار) و محصولات گوشت گاو و گوشت گاو (6 میلیون دلار). صادرات خدمات ایالات متحده به اردن در سال 2019 حدود 757 میلیون دلار تخمین زده شد، 7.2 درصد (59 میلیون دلار) کمتر از سال 2018 ، اما 60.0 درصد بیشتر از سطوح سال 2009 بود. صادرات عمده خدمات از ایالات متحده به اردن در بخش های مسافرتی ، حمل و نقل و خدمات تعمیر و نگهداری و تعمیر بود. - واردات اردن چیست و چه چیزی هایی وارد می کند؟
برترین مقوله های وارداتی به اردن در سال 2019 عبارت بودند از:
وسایل نقلیه (458 میلیون دلار) ، سوخت های معدنی (213 میلیون دلار) ، هواپیما (116 میلیون دلار) ، سایر محصولات ویژه (بازگشت) (87 میلیون دلار) و میوه ها و آجیل های خوراکی (بادام پوست کنده) (75 میلیون دلار). مجموع صادرات محصولات کشاورزی ایالات متحده به اردن در سال 2019 بالغ بر 226 میلیون دلار بوده است. - اردن 64 اُمین تامین کننده بزرگ کالاهای وارداتی ایالات متحده در سال 2019 بود.
واردات کالاهای آمریکایی به اردن در سال 2019 به 2.2 میلیارد دلار رسید که 19.6 درصد (356 میلیون دلار) نسبت به سال 2018 و 134.8 درصد نسبت به سال 2009 افزایش داشته است. واردات ایالات متحده از اردن 847 درصد نسبت به سال 2001 (قبل از تجارت آزاد) افزایش یافته است.
برترین دسته های وارداتی اردن در سال 2019 عبارت بودند از:
- لباس بافتنی (1.3 میلیارد دلار) ، پوشاک بافته شده (469 میلیون دلار) ، فلزات گرانبها و سنگ (جواهرات) (78 میلیون دلار) ، سایر محصولات ویژه (بازگشت) (66 میلیون دلار)) و سوخت های معدنی (60 میلیون دلار).
- مجموع واردات محصولات کشاورزی ایالات متحده از اردن در سال 2019 بالغ بر 16 میلیون دلار بوده است. گروه های اصلی عبارتند از: غذاهای میان وعده (4 میلیون دلار) ، میوه و سبزیجات فرآوری شده (2 میلیون دلار) ، کاشت بذر (2 میلیون دلار) ، قهوه بو داده و فوری (1 میلیون دلار) و ادویه جات ترشی جات (985 هزار دلار).
- واردات خدمات ایالات متحده از اردن در سال 2019 654 میلیون دلار تخمین زده شده است، 8.0 ((57 میلیون دلار) کمتر از سال 2018 ، اما 66.4 بیشتر از سطح 2009 است. عمده واردات خدمات از اردن به ایالات متحده در بخش های مسافرتی، حمل و نقل، و خدمات فنی و دیگر خدمات بوده است.
تجارت خدمات با اردن (صادرات و واردات) بالغ بر 1.4 میلیارد دلار در سال 2019 تخمین زده شده است. صادرات خدمات 757 میلیون دلار بود. واردات خدمات 654 میلیون دلار بود. مازاد تجارت خدمات ایالات متحده با اردن در سال 2019 103 میلیون دلار بود. به گفته وزارت بازرگانی ، صادرات کالا و خدمات ایالات متحده به اردن در سال 2015 از 11 هزار شغل پشتیبانی کرده است.
کشورهای عربی خلیج فارس، از جمله عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی و کویت، بازارهای مهمی برای صادرات اردن هستند. صادرات اردن به این کشورها شامل محصولات غذایی، مصنوعات چوبی، محصولات صنعتی و محصولات خدماتی است. علاوه بر کشورهای خلیج فارس، اردن با کشورهای عربی دیگر نیز روابط تجاری دارد. برخی از این کشورها شامل مصر، الجزایر، مراکش و لیبی هستند. تجارت اردن با این کشورها عمدتاً شامل محصولات غذایی، محصولات نساجی و مصنوعات چوبی است. اردن با برخی کشورهای آسیایی نیز روابط تجاری دارد. به عنوان مثال، چین، هند، ژاپن و کره جنوبی به عنوان شریکان تجاری مهمی برای اردن در منطقه آسیا شناخته می‌شوند. محصولات صادراتی اردن به این کشورها شامل محصولات پزشکی، ماشین آلات، الکترونیک و محصولات شیمیایی است.
-
اردن دارای چندین گذرگاه مرزی است که عمدتاً کالاها از طریق بندر عقبه و فرودگاه بین‌المللی ملکه عالیه وارد می‌شوند. نمایندگی‌های محلی در تسهیل ترخیص کالا از گمرک نقش مهمی دارند. شبکه خرده‌فروشی در اردن به سمت مراکز خرید مدرن و آنلاین حرکت کرده است. فروشگاه‌های زنجیره‌ای بین‌المللی و محلی در این کشور فعال هستند و بازارهای محلی نیز به فروش کالاهای سنتی می‌پردازند. قوانین توزیع و فروش کالا تحت نظارت وزارت صنعت و تجارت اردن قرار دارد که شامل قوانین رقابت، حقوق مصرف‌کننده، تجارت الکترونیک و مالکیت فکری است. این قوانین به حفظ رقابت سالم، کیفیت کالاها و خدمات، و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند. همچنین، مالیات‌ها تأثیر مستقیمی بر قیمت‌گذاری محصولات دارند. واردکنندگان باید قیمت‌ها را با توجه به هزینه‌های حمل و نقل، تعرفه‌ها و مالیات‌ها تعیین کنند. بازار اردن نسبت به قیمت حساس است و محصولات با قیمت بالاتر نیاز به بازاریابی بیشتری دارند.
-
اردن به عنوان یک مرکز تجاری در خاورمیانه با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، دسترسی آسان به بازارهای عربی، اروپایی و آسیایی را فراهم می‌کند. دولت اردن با ارائه تسهیلات مالی و گمرکی، سرمایه‌گذاران را تشویق به ورود به این بازار می‌کند. ثبات سیاسی و اقتصادی این کشور اعتماد بیشتری برای تجارت ایجاد کرده است. پروژه‌های زیرساختی مانند توسعه بندر عقبه و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر فرصت‌های جدیدی برای کسب‌وکارها فراهم می‌آورد. همچنین، اردن به عنوان یک پل تجاری بین بازارهای منطقه‌ای عمل کرده و روابط قوی با کشورهای همسایه دارد. توافقنامه تجارت آزاد ایالات متحده - اردن (FTA) نیز صادرات بدون عوارض محصولات آمریکایی را تسهیل می‌کند. نیروی کار ماهر و تحصیل‌کرده در اردن از دیگر مزایای این کشور برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی است. با وجود وابستگی به واردات، اردن همچنان به عنوان یک مقصد جذاب برای تجارت و سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود.
-
تحقیقات دقیق درباره بازار اردن، رقبا و مشتریان هدف برای ورود به این بازار ضروری است. برنامه‌ریزی بازاریابی شامل تعیین استراتژی، قیمت‌گذاری و روش‌های توزیع باید انجام شود. همکاری با شرکای محلی می‌تواند به تسهیل ورود به بازار کمک کند. دولت اردن تسهیلاتی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی ارائه می‌دهد که باید از آنها آگاه بود. استفاده از ابزارهای دیجیتال در بازاریابی و فروش می‌تواند ارتباطات را بهبود بخشد. شرکت‌های خارجی باید بر درک ویژگی‌های بازار و استفاده از اردن به عنوان قطب منطقه‌ای تمرکز کنند. نمایندگان محلی نقش مهمی در معرفی محصولات ایالات متحده دارند و تطبیق با فرهنگ محلی برای موفقیت الزامی است. همچنین، رعایت قوانین و مقررات محلی و برقراری روابط عمومی قوی از دیگر نکات کلیدی برای موفقیت در این بازار هستند.
-
اردن در سال‌های اخیر با اتخاذ روش‌های نوین، مدیریت ترافیک حمل و نقل را بهبود بخشیده است. سیستم نظارت الکترونیکی گمرک اردن هزینه‌های حمل و نقل را کاهش داده و زمان ترانزیت را بیش از 60 درصد کاهش داده است. این کشور به عنوان یک مسیر تجاری کلیدی بین کشورهای حوزه خلیج فارس، آفریقا و اروپا عمل می‌کند. پروژه‌های گمرک اردن با هدف تسهیل تجارت و مبارزه با قاچاق، شامل استفاده از فناوری ردیابی برای کنترل محموله‌ها می‌باشد. گذرگاه مرزی عمری یکی از مهمترین نقاط عبور کامیون‌هاست که بازرسی اولیه و اسکن وسایل نقلیه را فراهم می‌کند. در حال حاضر، ورود کامیون‌های خارجی خالی ممنوع است و کامیون‌های باردار تنها می‌توانند بارهای خود را به مقصد کشور ثبت نام شده منتقل کنند. این اقدامات به کاهش ترافیک و افزایش امنیت کمک کرده است.
-
اردن دارای سیستم تعرفه گمرکی مشخصی است که بر اساس قوانین ملی و بین‌المللی عمل می‌کند. این تعرفه‌ها برای واردات و صادرات کالاها به کار می‌روند و هر کالا با کد تعرفه‌ای خاص شناسایی می‌شود. برخی کالاها ممکن است محدودیت‌ها یا ممنوعیت‌هایی در واردات یا صادرات داشته باشند که به صورت زمانی، مقداری یا مربوط به کشورهای خاص اعمال می‌شود. برای انجام عملیات گمرکی، مستندات متعددی از جمله فاکتورهای تجاری، بارنامه و مجوزهای خاص مورد نیاز است. همچنین، محصولات غذایی باید تحت بازرسی‌های دقیق قرار گیرند تا از سلامت آنها اطمینان حاصل شود. سازمان غذا و داروی اردن (JFDA) مسئول بررسی کیفیت محصولات غذایی است. علاوه بر این، استانداردهای فنی مواد غذایی نیز باید رعایت شوند تا از مجاز بودن افزودنی‌ها اطمینان حاصل شود. در نهایت، شرکت‌های تجاری باید کارت ترخیص کالا از وزارت صنعت و تجارت اردن (MOITS) دریافت کنند یا معادل 5 درصد ارزش کالاهای وارداتی را پرداخت نمایند.
-
اردن به دلیل محدودیت منابع طبیعی، به واردات انرژی و مواد معدنی وابسته است. این کشور دارای ذخایر نفتی کمی است و بیشتر نیاز خود را از طریق واردات تأمین می‌کند. گاز طبیعی نیز در اردن محدود است و برای تأمین آن به کشورهای همسایه متکی است. با این حال، اردن برنامه‌های توسعه انرژی خورشیدی را با نصب پنل‌های خورشیدی در سطح کشور دنبال می‌کند. منابع معدنی شامل فسفات، پتاس، سنگ آهک و سنگ مرمر هستند. همچنین، ذخایر جدیدی از باریت، کوارتزیت و فلدسپات کشف شده‌اند. اردن در زمینه تولید برق عمدتاً به نیروگاه‌های حرارتی وابسته است که بیشتر از نفت استفاده می‌کنند. مشکلات آب ناشی از استفاده بیش از حد از رودخانه‌ها به چالش‌های عمده‌ای تبدیل شده است.
با این حال، اردن به عنوان یک محیط پایدار در منطقه شناخته می‌شود و بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات آن در حال رشد است. صنایع اصلی شامل استخراج مواد معدنی، پالایش نفت و تولید سیمان هستند.
-
اردن به‌عنوان یک کشور پیشرو در خاورمیانه، فرصت‌های متعددی برای تجارت و سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد. این کشور دارای بستر صنعتی قوی و پتانسیل رشد در صنایع مختلف از جمله الکترونیک، ماشین‌آلات، مواد غذایی و پزشکی است. صنعت گردشگری نیز با مکان‌های تاریخی و طبیعی جذاب در حال توسعه است. اردن به‌عنوان یک مرکز فناوری اطلاعات شناخته می‌شود و فرصت‌های زیادی برای توسعه نرم‌افزار و خدمات IT وجود دارد. همچنین، با توجه به محدودیت منابع طبیعی، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی اهمیت زیادی دارد. بخش ICT سریع‌ترین بخش اقتصادی اردن است که بیش از 80,000 شغل ایجاد کرده و 12 درصد از تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شود. مناطق آزاد تجاری در اردن شرایط مالیاتی مناسبی برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم می‌کنند و قوانین لیبرالی جذب سرمایه‌گذاری را تسهیل می‌کنند. این کشور با بسیاری از کشورها قراردادهای دوجانبه‌ای برای حمایت از سرمایه‌گذاری امضا کرده است.
-
تحلیل وضعیت اقتصادی اردن نشان می‌دهد که این کشور با رشد پایدار و زیرساخت‌های مدرن، مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی است. بخشهای کلیدی مانند صنایع استخراجی، پتروشیمی، گردشگری و خدمات مالی در اردن به دلیل سیاست‌های حمایتی دولت و نیروی کار ماهر، فرصت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌کنند. همچنین، اصلاحات اقتصادی انجام شده توسط دولت اردن به منظور جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) و بهبود محیط کسب‌وکار، از جمله کاهش بروکراسی و تسهیل قوانین تجاری، به افزایش جذابیت این کشور کمک کرده است. با توجه به پیش‌بینی رشد اقتصادی 6. 5 تا 7. 5 درصدی تا سال 2025، سرمایه‌گذاران می‌توانند از فرصت‌های موجود در بازارهای داخلی و خارجی بهره‌برداری کنند. اردن به عنوان یک واحه‌ای از صلح در منطقه بی‌ثبات خاورمیانه شناخته می‌شود و با ارائه مشوق‌های مالیاتی و دسترسی به بازارهای جهانی از طریق توافقات تجاری، شرایط مناسبی را برای سرمایه‌گذاری فراهم کرده است.
-
اردن به عنوان یک کشور با بازار کوچک و وابستگی به واردات، دارای روابط تجاری مهمی با کشورهای مختلف است. اتحادیه اروپا و ایالات متحده از جمله شرکای اصلی تجاری اردن محسوب می‌شوند. صادرات غیرنفتی اردن عمدتاً شامل پوشاک، مصنوعات چوبی، محصولات شیمیایی و فرش است. در سال 2019، حجم تجارت کالاها و خدمات بین اردن و ایالات متحده به 5. 1 میلیارد دلار رسید که شامل صادرات 2. 2 میلیارد دلاری و واردات 2. 8 میلیارد دلاری بود. کسری تجاری اردن با ایالات متحده در این سال 574 میلیون دلار بود.
همچنین، اردن با کشورهای عربی خلیج فارس و برخی کشورهای آسیایی مانند چین و هند نیز روابط تجاری دارد که شامل صادرات محصولات غذایی، صنعتی و پزشکی می‌شود. عمده واردات اردن شامل ماشین‌آلات، نفت خام و محصولات غذایی است.
-
اردن به عنوان یک پل ارتباطی در خاورمیانه، دارای تنوع زبانی و مذهبی است. زبان رسمی این کشور عربی است و اکثریت جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. اردن همچنین میزبان اقلیت‌های مذهبی مانند مسیحیان و یهودیان است. پایتخت آن، امان، به عنوان یکی از مراکز تجاری و فرهنگی مهم منطقه شناخته می‌شود. این کشور با تاریخ غنی خود و آثار باستانی نظیر پترا و جراش، جذابیت زیادی برای گردشگران دارد. گویش‌های مختلف عربی در اردن رایج است که به نوع عربی شام نزدیک هستند. با وجود تنوع طبیعی، اردن مناظر زیبایی دارد که شامل دره وادی رم و دریاچه مردیخ می‌شود.
-
بخش معدن اردن با صادرات پتاسیم و فسفات، یکی از ارکان اقتصادی این کشور است. اردن بزرگترین تولیدکننده فسفات خام در جهان بوده و همچنین گچ، نمک تصفیه نشده و سنگ مس را صادر می‌کند. رشد 10. 8 درصدی این بخش در سال 2008 نشان‌دهنده پتانسیل بالای آن است. صنعت مخابرات و فناوری اطلاعات نیز با درآمد سالانه 1. 18 میلیارد دلار، سهم قابل توجهی در اقتصاد دارد و پس از آزادسازی در سال 2001 به یکی از بهترین‌ها در منطقه تبدیل شده است. بخش حمل و نقل اردن با سیستم پیشرفته‌اش، 7. 6 درصد به تولید ناخالص داخلی کمک می‌کند و به عنوان یک مسیر اصلی برای حمل کالا به عراق عمل می‌کند.
دولت اردن با معرفی استراتژی‌های جدید، به دنبال افزایش خصوصی‌سازی و نوسازی این بخش است. پروژه‌های گمرکی نیز با هدف تسهیل تجارت ترانزیتی و کاهش هزینه‌ها، نقش مهمی در اقتصاد ملی ایفا می‌کنند.
